ترکمنستان؛ گنج پنهان آسیای مرکزی با تاریخ کهن و طبیعت بکر
مقدمهای بر سرزمین فراموششده
در میان بیابانهای گسترده آسیای مرکزی، کشوری قرار دارد که کمتر در صدر اخبار و مقاصد گردشگری دیده میشود، اما در دل خود تاریخی غنی، فرهنگی اصیل و طبیعتی بکر را جای داده است. ترکمنستان، کشوری با موقعیت ژئوپلیتیکی مهم، گذشتهای پرافتخار و چهرهای متفاوت از جهان مدرن است. این کشور با وجود بسته بودن نسبی به روی جهان، همچنان با زیباییها و ویژگیهای منحصربهفردش میدرخشد.
موقعیت جغرافیایی ترکمنستان
ترکمنستان در قلب آسیای مرکزی واقع شده و با کشورهای ایران، افغانستان، ازبکستان، قزاقستان و همچنین دریای خزر هممرز است. بخش زیادی از این کشور را بیابان قرهقوم پوشانده که از بزرگترین بیابانهای شنی جهان محسوب میشود. آبوهوای آن بیابانی و خشک است، با تابستانهای بسیار گرم و زمستانهای سرد و کمباران. همین اقلیم موجب شکلگیری سبک خاصی از زندگی در میان مردم ترکمن شده است که با طبیعت بیابانی خو گرفتهاند.
نگاهی کوتاه به تاریخ پرفرازونشیب
ترکمنستان دارای تمدنی چند هزار ساله است. در دوران باستان، بخشهایی از این سرزمین بخشی از جاده ابریشم بود؛ مسیر تجاری معروفی که شرق و غرب را به هم متصل میکرد. اقوام مختلفی چون سکاییها، هخامنشیان، یونانیان، عربها و مغولان بر این سرزمین حکمرانی کردهاند. در دورهای نیز ترکمنستان به عنوان بخشی از امپراتوری روسیه و سپس اتحاد جماهیر شوروی شناخته میشد تا اینکه در سال ۱۹۹۱ به استقلال رسید.
عشقآباد؛ پایتختی با چهرهای سفید
عشقآباد، پایتخت ترکمنستان، یکی از متفاوتترین شهرهای آسیای مرکزی است. این شهر با ساختمانهایی از سنگ مرمر سفید، خیابانهای عریض و مجسمههای فراوان، حالتی خاص و حتی عجیب دارد. رکورد گینس نیز عشقآباد را به عنوان «شهری با بیشترین ساختمانهای مرمرین سفید در جهان» ثبت کرده است. این شهر به نوعی ترکیبی از معماری مدرن و سنتی ترکمنی است که با سیاستهای خاص دولتی شکل گرفته است.
فرهنگ ترکمن؛ پیوندی از سنت و سکوت
فرهنگ ترکمنستان ریشه در آداب و رسوم عشایری و اسلامی دارد. موسیقی، شعر، قالیبافی، سوارکاری و جشنوارههای سنتی همچنان بخش جداییناپذیر از زندگی ترکمنها هستند. یکی از نمادهای مهم این فرهنگ، قالی ترکمن است که شهرتی جهانی دارد و در فهرست میراث فرهنگی یونسکو نیز ثبت شده است.
لباسهای سنتی، نقشهای رنگارنگ، و زندگی خانوادگی با محوریت احترام به بزرگان، از ویژگیهای اصلی سبک زندگی ترکمنها به شمار میرود. زبان ترکمنی زبان رسمی کشور است و بیشتر مردم به آن صحبت میکنند، هرچند زبان روسی نیز بهویژه در امور اداری و رسمی کاربرد دارد.