مسجد سلیمانیه ترکیه، در سال 1550 به دستور سلطان سلیمان اول عثمانی روی تپۀ سوم استانبول، با تلفیقی از معماری اسلامی و بیزانسی توسط معمار مشهور ترک معمار سینان در مدت 7 سال ساخته شد و در سال 1557 به بهره‌برداری رسید. این مسجد دومین مسجد بزرگ استانبول بعد از مسجد ایاصوفیه است و چشم اندازی بسیار زیبا از تنگۀ بسفر دارد.
معرفی بخش‌های مهم مسجد سلیمانیه
شبستان مسجد:
فضای داخلی مسجد که به آن شبستان هم گفته می شود، دارای تزئینات بسیار زیبای هندسی و کاشی‌های ترکی صیقلی است، دیوارهای داخلی مسجد نیز از نقاشی‌های قرآنی پوشیده شده اند، محراب هم از سنگ مرمر و منبر رفیع و زیبای آن نیز از چوپ تراشیده، ساخته شده است.
کتابخانه:
کتابخانۀ مسجد سلیمانیه دارای مجموعۀ بسیار نفیس از کتب خطی است که آمار این کتاب‌ها 90 تا 120 هزار نسخه ذکر شده است. از این تعداد نسخۀ خطی حدود 60 تا 70 هزار نسخه به زبان عربی، 25 تا 30 هزار نسخه به زبان عثمانی و 12 تا 15 هزار نسخه به زبان فارسی است. جالب است بدانید این کتابخانه، به عنوان یکی از مهم‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام شناخته می شود.
موزه:
در موزۀ مسجد سلیمانیه، علاوه بر نگهداری و نمایش اقلام میراثی مسجد، اشیاء گوناگونی مانند وسایل خطاطی، ظروف فلزی و چینی، نسخه‌هایی از قرآن کریم و البسۀ منسوب به ائمه علیهم السلام و… در معرض دید بازدید کنندگان قرار گرفته است. این موزه به موزۀ اسلامی هم مشهور است.
بیمارستان و مدرسه:
بیمارستان مسجد، در دوران اوج خود دارای 20 تخت بستری بود و یکی از مجهزترین بیمارستان‌ها و مراکز درمانی امپراتوری عثمانی بوده است. در مدرسه هم علوم دینی به کودکان تدریس می‌شده؛ لکن در حال حاضر هم بیمارستان و هم مدرسه کاربری دیگری دارند.
میهمان‌سرا و آشپزخانه:
سلطان عثمانی، در کنار مسجد، دستور ساخت میهمان‌سرا و آشپزخانه هم صادر کرد تا مسافران و نیازمندان در میهمان‌سرا که آن زمان کاروان‌سرا خوانده می‌شد، اتراق و استراحت کنند و با غذاهای آشپزخانۀ مسجد نیز ازآنان پذیرایی گردد.
حمام:
از بخش‌های مورد توجه و اقبال گردشگران در مجموعۀ مسجد سلیمانی استانبول، حمام آن است. این حمام باستانی را به سبک معماری حمام‌های ترکی احداث نموده‌اند.
قبور واقع در مسجد سلیمانیه:
آرامگاه سلطان سلیمان اول (سلیمان کبیر) و همسرش روکسلانا (خرم سلطان)، سلطان سلیمان دوم و سلطان احمد دوم و مقابر دختر و مادر و خواهر سلطان سلیمان نیز در این محل قرار دارد. این گورستان علاوه بر اینکه محل دفن سلاطین عثمانی است، به دلیل نوع معماری مورد توجه و بازدید گردشگران قرار می‌گیرد.
هزینۀ بازدید از مسجد سلیمانیه
بازدید از مسجد سلیمانیه برای تمام مراجعان، اعم از کسانی‌که برای عبادت یا بازدید می‌آیند رایگان است. البته تبرعات بازدید کنندگان، برای نگهداری مجموعه پذیرفته می‌شود.
جاذبه های نزدیک به مسجد سلیمانیه
بازار ادویۀ استانبول:
بازار ادویۀ استانبول به نام‌های دیگری همچون بازار مصری‌ها یا میسیر چارشی نیز معروف است. این بازار در یکی از منطقه‌های تاریخی استانبول قرار دارد و به دلیل نزدیکی به بنادر شهر، در گذشته یکی از شاه راه‌های تجاری بوده است. علاوه بر عرضۀ انواع ادویۀ خوش عطر و طعم ترکی در حال حاضر در این بازار، خوراکی‌های دیگری نیز به گردشگران فروخته می‌شود.
مسجد ایا صوفیه:
بزرگترین مسجد استانبول، مسجد ایا صوفیه قدمت 1500 ساله دارد و مشهورترین بنای استانبول است. کاربری مسجد در گذشته کلیسا بوده و در زمان امپراتوری عثمانیان به مسجد تبدیل شده و در حال حاضر صرفاً موزه است.
مسجد شاهزاده:
سلطان سلیمان، سلطان عثمانی ترکیه، به یاد محمت پاشا فرزندش دستور داد معمار سینان مسجدی زیبا و هنرمندانه بسازد. ساخت مسجد مورد نظر سلطان 4 سال طول کشید و در سال 1548 به بهره‌برداری رسید. از نقاط قوت مسجد علاوه بر معماری عالی اش، مناره‌های زیبا و استفاده از خطوط و تزئینات ظریف و زیبا در بخش‌های مختلف مسجد است.
مسجد سلطان احمد:
ساخت بنای مسجد سلطان احمد یا مسجد آبی، به سال 1617 می‌رسد. معماری زیبای مسجد، گردشگران را برای تماشا جذب می‌کند. معماری مخصوص، گنبدها و مناره‌ها و گل‌دسته‌های زیبا، سقف بلند با هزاران قطعه کاشی رنگارنگ و عموماً با رنگ آبی و حدود 200 پنجره که مسجد را با نور خورشید روشن می‌کنند از ویژگی‌های مسجد سلطان احمد است.
کاخ توپکاپی:
این کاخ بسیار عظیم و تاریخی که بخش‌های مهم و متنوع و دیدنی و میراثی دارد، محل اقامت و حکمرانی حدود 30 سلطان امپراتوری عثمانی بوده است که از این کاخ تمام امپراتوری معظم عثمانی آن زمان را اداره می‌کرده‌اند.
نحوۀ رفت و آمد به مسجد سلیمانیه
مسجد سلیمانیه در منطقۀ فاتح و قسمت اروپایی استانبول قرار گرفته است. برای رفتن به این مسجد در هر نقطه‌ای از شهر که اقامت داشته باشید می‌توانید از تراموا، اتوبوس، تاکسی و مترو استفاده کنید.
هتل‌های اطراف مسجد سلیمانیه
در منطقۀ فاتح، هتل‌ها و اقامتگاه‌های مناسبی وجود دارد که اسامی تعدادی از هتل‌های نزدیک‌تر به مسجد سلیمانیه به‌شرح زیر است: هتل مست استانبول سیرکجی، هتل کرونتون دیزاین، هتل بزرگ گلسوی، باس هتل سلطان احمد و هتل زوریخ
شرایط آب و هوایی و بهترین فصل بازدید از مسجد سلیمانیه
مناسب‌ترین زمان برای سفر به استانبول و گشت و گذار در آن و بازدید از جاذبه‌های مختلف شهر از جمله مسجد سلیمانی، فصل بهار می‌باشد که هوا مطبوع و مناسب است. هر چند در بهار به دلیل سفرهای زیاد گردشگران، قیمت هتل‌ها و انواع خدمات تفریحی و رفاهی در استانبول بالاست؛ لذا اگر صرفاً می‌خواهید برای دیدن مسجد سلیمانیه که مجموعه‌ای عموماً مسقف است سفر کنید، زمستان، فصلی ارزان تر و خلوت‌تر برای سفر شما خواهد بود.
رستوران‌های اطراف مسجد سلیمانیه
شهر تاریخی استانبول که هیچ زمانی از گردشگر خالی نمی‌شود. انواع رستوران‌های لوکس و پر زرق و برق و با کیفیت را در خود جمع کرده تا با انواع غذاهای محلی و بین المللی از مسافران پذیرایی نماید. تعدادی از نزدیک‌ترین رستوران‌ها به مسجد به‌شرح زیر هستند:
- رستوران هزار کارا کوی
- کافه رستوران باب علی
- رستوران آقا کاپیسی
- کافه رستوران معمار سینان تراس
- رستوران شب
جذابیت‌های منحصر به فرد مسجد سلیمانیه
- مسجد یا مجموعه‌ای خیریه و عام المنفعه: سلطان سلیمان با ساخت مسجد سلیمانیه، علاوه بر محلی برای عبادت به‌گونه‌ای تدبیر کرده بود که روزانه 1000 فقیر اعم از مسلمان و مسیحی و یهودی و… در این مجموعه اقامت کرده، در حمام خود را بشویند و غذا میل کنند.
- مسجدی با نمای ابدی: با دقت در معماری مساجد دورۀ عثمانی از جمله مسجد سلیمانیه، شما تصدیق خواهید کرد که عموم این مساجد در بلندی و به‌گونه‌ای ساخته شده که می‌توان آسمان را بخوبی دید و متقابلاً از دور نیز گنبد و منارۀ مساجد قابل مشاهده است.
- مسجدی مربع: معمار سینان سعی بسیاری نموده است که با حذف ستون‌های گنبد و مهار وزن به گونه‌ای دیگر به فضای شبستان مسجد اضافه کند و موفق شده است تا مساحتی 58 متر در 59 متر که تقریباً مربعی کامل است بوجود آورد.
- مسجدی با اعداد معنا دار: 4 مناره به نشانۀ اینکه سلطان سلیمان چهارمین سلطان عثمانی بعد از فتح قسطنطنیه بوده است، 10 ایوان به نشانۀ اینکه وی دهمین سلطان بعد از سلطان عثمان غازی، جد بزرگش به حساب می آید. از عجایب اعداد مسجد سلیمانیه است.
- وسعت مسجد: مجموعۀ مسجد 60.000 مترمربع (6 هکتار) مساحت دارد که در نوع خود بی‌مانند است.
- سیستم تهویه هوایی جالب: معمار سینان برای تخلیۀ دود حاصل از روشن کردن بیش از 270 شمع بسیار بزرگ که برای روشنایی مسجد استفاده می‌شد، اتاقکی در بالای درب ورودی طراحی کرد که نقش سیستم تهویه هوا را بازی می‌کرد.
- مسجد طلایی: بیش از 3000 کیلوگرم طلا در ساخت مسجد و بخش‌های وابسته به آن مصرف شده است!
- نیروی انسانی در خدمت ساخت مسجد: طبق گزارش‌های تاریخی موجود بالغ بر 3500 نفر در ساخت مسجد فعال بوده اند.
- مسجد آکوستیک: معمار سینان به‌شکلی مسجد را طراحی کرده که اصول آکوستیک و انعکاس صدا در آن رعایت شده است، یعنی وقتی مؤذن اذان می‌گوید، صدای وی در تمام نقاط مسجد بخوبی شنیده می‌شود.
- مسجد ماندگار: مسجد سلیمانیه در طول تاریخ دچار حوادثی جدی شد، از جمله آتش سوزی سال 1660، زلزلۀ سال 1776 و انفجاری بزرگ در جریان جنگ جهانی دوم، اما بعد از هر اتفاق بازسازی گردید و تاکنون نیز راست قامت ایستاده است.
سوغاتی های مسجد سلیمانیه
مکان مورد نظر ما یک مسجد است؛ لذا سوغات خاصی ندارد… اما در فروشگاه‌های اطراف آن شما می‌توانید سوغات ترکیه و شهر استانبول را که شامل کاشی‌های رنگی دست ساز، ادویۀ ترکی، لباس سنتی، فرش، طلا، مجسمۀ یادگاری از بناهای گردشگری استانبول و … را به‌عنوان سوغاتی خریداری کنید.
نکات مهم بازدید از مسجد سلیمانیه
- برای ورود به مسجد کفش‌های خود را از پا خارج کنید.
- بازدیدکنندگان باید لباس‌های مناسب بپوشند. مردان باید شلوار بلند و زنان باید روسری و لباس‌های پوشیده داشته باشند.
- بازدید از مسجد در زمان نمازهای جماعت متوقف می‌شود.
- هنگام حضور در مسجد به این مکان مقدس و عبادت کنندگان احترام بگذارید و با همراهانتان و تلفن همراه بلند صحبت نکنید.
- به بخش‌هایی از مقابر و ساختمان که مجاز به ورود نیستید وارد نشوید.
