چاد: قلب خاموش آفریقا با چهرهای صبور
چاد کشوری محصور در خشکی واقع در مرکز آفریقاست که با وجود قرار گرفتن در سایه کشورهای پرصداتر قاره، هویتی غنی، فرهنگی چندلایه و طبیعتی متفاوت را در خود جای داده است. این کشور، که در تقاطع جهان عرب و آفریقا قرار دارد، از نظر جغرافیایی، فرهنگی و تاریخی یکی از متنوعترین سرزمینهای قاره به شمار میرود.
موقعیت جغرافیایی و ویژگیهای طبیعی
چاد در مرکز شمال آفریقا واقع شده و با کشورهای لیبی، سودان، آفریقای مرکزی، کامرون، نیجر و نیجریه مرز مشترک دارد. مساحت آن حدود ۱٬۲۸۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع است و به عنوان بیستمین کشور بزرگ جهان شناخته میشود.
تقسیمبندی طبیعی چاد شامل سه ناحیه است:
شمال خشک و بیابانی که بخش بزرگی از صحرای بزرگ آفریقا را در بر میگیرد.
منطقه مرکزی نیمهخشک معروف به ناحیه سهل یا “ساحل”.
جنوب گرمسیری و سرسبزتر که در آن شرایط زندگی برای کشاورزی مساعدتر است.
یکی از شناختهشدهترین منابع طبیعی کشور، دریاچه چاد است که نام کشور نیز از آن گرفته شده. این دریاچه که زمانی یکی از بزرگترین دریاچههای آفریقا بود، در دهههای اخیر بهدلیل تغییرات اقلیمی و بهرهبرداری انسانی بهشدت کوچک شده است. با این حال، همچنان یکی از مراکز حیاتی برای کشاورزی، ماهیگیری و زندگی بومیان منطقه است.
تاریخچه مختصر
تاریخ چاد را میتوان به دورانهای پیشاتاریخی ردیابی کرد؛ جایی که نقاشیهای سنگی در کوههای تیبیستی و انیدی اثباتکننده حضور انسانهای اولیه در هزاران سال پیش هستند.
در دورانهای بعد، پادشاهیهایی نظیر کنم، برنو، واادای و باگیرمی در این سرزمین شکل گرفتند که قدرت سیاسی، تجاری و فرهنگی قابل توجهی داشتند. این پادشاهیها با مناطق عربی و اسلامی شمال آفریقا، بهویژه سودان و لیبی، پیوندهای فرهنگی و تجاری داشتند.
چاد در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم تحت سلطه استعمار فرانسه قرار گرفت. پس از چند دهه مبارزه سیاسی و گاه نظامی، این کشور در سال ۱۹۶۰ به استقلال رسید. با این حال، پس از استقلال نیز گرفتار بیثباتی سیاسی، درگیریهای قومی، کودتاها و جنگ داخلی شد که تا دهه ۹۰ میلادی ادامه داشت.