گینه؛ قلب تپنده غرب آفریقا
گینه کشوری واقع در غرب آفریقاست که با وجود منابع طبیعی فراوان و چشماندازهای بکر، همچنان یکی از کشورهای کمتر شناختهشده در جهان باقی مانده است. این کشور با تنوع فرهنگی، تاریخی پرچالش و موقعیت استراتژیک خود، نقشی مهم در منطقه ایفا میکند. با این حال، مانند بسیاری از کشورهای آفریقایی، گینه با مشکلات توسعهای، بیثباتی سیاسی و فقر روبهروست. در این متن به بررسی جامع جنبههای مختلف گینه از جمله جغرافیا، تاریخ، سیاست، اقتصاد، فرهنگ و چالشهای پیش روی آن پرداخته میشود.
موقعیت جغرافیایی
گینه در غرب آفریقا قرار دارد و با کشورهای سنگال، مالی، ساحل عاج، لیبریا، سیرالئون و گینه بیسائو هممرز است. پایتخت این کشور کوناگری است که در سواحل اقیانوس اطلس قرار دارد. گینه را اغلب “منبع آب غرب آفریقا” مینامند، زیرا رودخانههای بزرگ نیجر، سنگال و گامبیا از این کشور سرچشمه میگیرند.
این کشور از لحاظ جغرافیایی به چهار منطقه تقسیم میشود: گینه ساحلی (Lower Guinea)، گینه علیا (Upper Guinea)، گینه جنگلی (Forest Guinea) و فوتا جالون (Fouta Djallon) که هرکدام دارای ویژگیهای آبوهوایی، قومی و زیستمحیطی خاص خود هستند.
جمعیت و تنوع قومی
جمعیت گینه بیش از ۱۴ میلیون نفر است (تا سال ۲۰۲۴) و از قومیتهای مختلفی تشکیل شده است که مهمترین آنها عبارتند از: فولانی (Peul)، مالینکه، سوسو، تامانه، کیسی و کونانکه. زبان رسمی کشور فرانسوی است، اما زبانهای بومی متعددی مانند پئول، سوسو و مالینکه نیز در مکالمات روزمره رایج هستند.
از لحاظ مذهبی، بیش از ۸۵٪ مردم مسلمان هستند و باقیمانده را پیروان مسیحیت و مذاهب سنتی تشکیل میدهند. این تنوع مذهبی و قومی تأثیر زیادی در ساختار اجتماعی و سیاسی کشور دارد.
تاریخچه سیاسی
گینه در سال ۱۹۵۸ نخستین کشور مستعمرهی فرانسه در آفریقا بود که با رهبری احمد سکوتوره استقلال خود را اعلام کرد. وی به عنوان نخستین رئیسجمهور کشور، رویکردی سوسیالیستی و ضد استعماری اتخاذ کرد که در نهایت به انزوای سیاسی و اقتصادی گینه انجامید.
در دهههای بعدی، کشور شاهد دورههایی از حکومتهای نظامی، انتخابات بحثبرانگیز و اعتراضات گسترده بود. در سالهای اخیر نیز ناآرامیهای سیاسی، کودتاها و تنشهای قومی، ثبات کشور را با چالش مواجه کردهاند.
آخرین کودتای نظامی در سال ۲۰۲۱ به سرنگونی دولت آلفا کُنده منجر شد و توسط گروهی نظامی به رهبری سرهنگ مامادی دومبویا صورت گرفت. این رویداد بار دیگر بحثهای مربوط به دموکراسی و انتقال قدرت مسالمتآمیز در گینه را به سطح بینالمللی کشاند.