عراق: سرزمین تمدنهای کهن و نبرد برای آیندهای پایدار
عراق، کشوری در غرب آسیا و یکی از قدیمیترین مراکز تمدن بشری، با تاریخی غنی، منابع طبیعی فراوان و مردمی مقاوم شناخته میشود. این کشور که در منطقه بینالنهرین (بین دجله و فرات) واقع شده، از دوران باستان تا عصر حاضر، نقش مهمی در تحولات فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و سیاسی منطقه داشته است. با وجود چالشهای فراوانی که در دهههای اخیر با آن روبهرو بوده، عراق همچنان یکی از تأثیرگذارترین کشورهای خاورمیانه به شمار میرود.
عراق با کشورهای ایران، ترکیه، سوریه، اردن، عربستان سعودی و کویت هممرز است. دارای زمینهای متنوعی شامل جلگههای حاصلخیز بینالنهرین، بیابانهای خشک جنوب و کوههای شمالی در اقلیم کردستان است. رودخانههای دجله و فرات که از ترکیه سرچشمه میگیرند و در جنوب عراق به هم میپیوندند، حیات کشاورزی و اقتصادی کشور را تأمین میکنند.
بغداد، پایتخت عراق، در میانه کشور و کنار رود دجله واقع شده است. دیگر شهرهای مهم شامل بصره (در جنوب، نزدیک به خلیج فارس)، موصل، اربیل، نجف و کربلا هستند.
عراق گهواره تمدنهایی چون سومر، آکد، بابِل و آشور است. در این منطقه، نخستین نوشتارها، شهرها و نظامهای حکومتی شکل گرفتند. در دوران اسلامی، بغداد به عنوان پایتخت خلافت عباسی در قرون وسطی یکی از مهمترین مراکز علمی، فرهنگی و تجاری جهان اسلام بود.
در قرن بیستم، عراق پس از سقوط امپراتوری عثمانی تحت قیمومت بریتانیا قرار گرفت و در سال 1932 استقلال یافت. حکومت پادشاهی تا سال 1958 ادامه داشت و سپس یک کودتای نظامی منجر به تأسیس جمهوری شد. سال 1979، صدام حسین به قدرت رسید و رژیم بعثی تا سال 2003 بر کشور حکومت کرد.
از دهه 1980 به بعد، عراق درگیر چندین جنگ بزرگ شد که تأثیرات مخربی بر کشور گذاشتند:
جنگ ایران و عراق (1980–1988): یکی از طولانیترین جنگهای قرن بیستم که خسارات جانی و اقتصادی زیادی بر هر دو کشور وارد کرد.
جنگ خلیج فارس (1990–1991): پس از حمله عراق به کویت، ائتلاف بینالمللی به رهبری آمریکا وارد جنگ شد و عراق را عقب راند.
تهاجم آمریکا به عراق (2003): به بهانه وجود سلاحهای کشتار جمعی، ایالات متحده و متحدانش رژیم صدام حسین را سرنگون کردند. این جنگ آغازگر دورهای از بیثباتی، تروریسم، و خشونتهای فرقهای در عراق شد.